Charles-Joseph Natoire – Poeta pędzla i iskra rokoka
Wczesne lata i edukacja artystyczna
Charles-Joseph Natoire urodził się 3 marca 1700 roku w Nîmes we Francji, w rodzinie katolickiej o artystycznych korzeniach. Jego ojciec, Florent Natoire, był utalentowanym rzeźbiarzem, który szybko dostrzegł potencjał syna w dziedzinie sztuk wizualnych. Od młodości Charles otrzymywał pierwsze lekcje rysunku, co zaowocowało jego wyjazdem do Paryża w 1717 roku, by doskonalić swój talent u Louisa Galloche’a oraz François Lemoyne’a. Byli to wybitni pedagodzy, a styl Lemoyne’a, charakteryzujący się gracją i radością życia, wywarł duży wpływ na młodego artystę.
Pierwsze sukcesy i podróż do Rzymu
Przełomowym momentem w karierze Natoire’a było zdobycie 30 sierpnia 1721 roku nagrody Grand Prix de Rome dzięki kompozycji „Manué ofiaruje ofiarę Panu, by zyskać syna – Samsona”. To prestiżowe wyróżnienie umożliwiło mu kształcenie się w Rzymie, gdzie dołączył do Akademii Francuskiej w 1723 roku. Rzym był wówczas centrum kultury i sztuki, a pobyt tam stanowił nieocenioną szansę na rozwój artystyczny. Włochy były miejscem, gdzie Natoire nie tylko absorbował wpływy barokowego malarstwa, ale także wykonywał ważne prace, jak kopia słynnego „Porwania Sabinek” autorstwa Pierre’a de Cortone oraz różnorodne freski i projekty dla Akademii.
Rozkwit kariery w Paryżu
Powróciwszy do Paryża w 1729 roku, Charles-Joseph Natoire błyskawicznie zdobył uznanie w kręgach artystycznych i zlecenia nie kazały na siebie długo czekać. W 1730 roku został przyjęty do Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby, co było jednoznacznym potwierdzeniem jego talentu i kompetencji. Już w 1731 roku, prace takie jak „Historia Bogów” czy „Cztery Pory Roku” przyniosły mu zasłużoną renomę. Szczególne uznanie zdobyła jego umiejętność tworzenia obrazów o delikatnej, pełnej życia i dynamiki estetyce, idealnie pasującej do gustu epoki rokoka.
Wielkie dzieła dekoracyjne
Jednym z najbardziej znanych dzieł Natoire’a jest cykl obrazów „Historia Psyche” (1737–1739), zrealizowany w owalnym salonie Hôtel Soubise w Paryżu. Ten zbiór prac, o charakterze mitologicznym, jest często oceniany jako jego najważniejsze osiągnięcie artystyczne. Natoire wykonał również imponujące kartony do tapiserii na zlecenie manufaktur, takich jak Beauvais i Gobelins. Podobne prace przyciągnęły uwagę paryskich elit, które nieustannie zamawiały nowe dzieła dekoracyjne do swoich rezydencji.
Rola dyrektora Akademii Francuskiej w Rzymie
W 1751 roku życie Natoire’a nabrało nowego kierunku, kiedy objął stanowisko dyrektora Akademii Francuskiej w Rzymie. Jego działalność na tym stanowisku, choć prestiżowa, oznaczała także oddalenie od dynamicznego życia na paryskiej scenie artystycznej, co miało swoje reperkusje. Nie stał się nigdy nadwornym malarzem Ludwika XV, co w jego przypadku było wynikiem zarówno oddalenia geograficznego, jak i zmian estetycznych, które zachodziły w sztuce na rzecz nowego, klasycystycznego nurtu.
Krytyka, późniejsze lata i dziedzictwo
Natoire, choć początkowo aktywny, zaczął odczuwać ciężar administracyjnych obowiązków i krytyk płynących z rodzącej się fascynacji klasycyzmem. Freski, takie jak „Apoteoza św. Ludwika” w kościele Saint-Louis-des-Français, były cenne, lecz oceniane jako mniej oryginalne. Mimo tej krytyki, pozostawił po sobie znaczące dziedzictwo, które inspirowało i kształtowało młodsze pokolenie artystów. Jego wpływ na takich malarzy jak Jean-Baptiste Greuze nie pozostawia wątpliwości co do jego roli w ewolucji sztuki XVIII wieku.
Ostatnie lata i dziedzictwo
Rok 1775 przyniósł zakończenie jego kadencji jako dyrektora rzymskiej Akademii, po czym przeprowadził się do Castel Gandolfo. Natoire zmarł tam dwa lata później, 23 sierpnia 1777 roku. Jego spuścizna to przede wszystkim subtelna estetyka rokoka, wyrażana w mistrzowskich kompozycjach mitologicznych, religijnych i dekoracyjnych, które przyciągają uwagę badaczy i miłośników sztuki po dziś dzień.
Tagi: Charles-Joseph Natoire, malarstwo rokoko, sztuka francuska XVIII wieku