Jan Matejko – „Rejtan – Upadek Polski”

Opublikowano przez

„Rejtan – Upadek Polski” to jedno z najbardziej poruszających dzieł Jana Matejki, przedstawiające dramatyczny moment z historii Polski – pierwszy rozbiór Rzeczypospolitej w 1772 roku. Obraz ukazuje postać Tadeusza Rejtana, posła na sejm rozbiorowy, który w akcie desperacji próbował zapobiec podpisaniu traktatu, rzucając się na próg sali obrad, by fizycznie zablokować wyjście posłom.

Jan Matejko, Public domain, Wikimedia Commons

Kontekst historyczny

Pierwszy rozbiór Polski był wynikiem działań trzech mocarstw: Rosji, Prus i Austrii, które zdecydowały się na aneksję części terytorium Rzeczypospolitej. Wydarzenie to było tragicznym momentem w historii Polski, zapoczątkowującym proces, który ostatecznie doprowadził do zniknięcia państwa polskiego z mapy Europy na ponad 100 lat.

Opis i kompozycja

Matejko przedstawił Rejtana w dramatycznym geście, kiedy to w akcie patriotycznego protestu, rozdarł swoje ubranie i rzucił się na podłogę. Jego postać dominuje na pierwszym planie, co podkreśla wagę jego działania. W tle widoczni są inni posłowie, niektórzy z nich wyrażają dezaprobatę dla działań Rejtana, inni zaś zdają się być obojętni lub zaniepokojeni. Całość tworzy scenę pełną emocji i napięcia, podkreślającą dramatyzm chwili.

Symbolika i interpretacja

Obraz „Rejtan – Upadek Polski” jest potężnym symbolem patriotyzmu i poświęcenia. Postać Rejtana stała się synonimem niezłomnej walki o wolność i suwerenność Polski. Matejko, poprzez to dzieło, nie tylko upamiętnił ważne wydarzenie historyczne, ale także wyraził swój protest przeciwko zdradzie narodowej i podziałom, które przyczyniły się do upadku państwa polskiego.

Podsumowanie

„Rejtan – Upadek Polski” Jana Matejki to nie tylko arcydzieło sztuki, ale także przypomnienie o tragicznym epizodzie w historii Polski. Dzieło to, poprzez silny przekaz emocjonalny i symboliczny, skłania do refleksji nad ceną wolności i konsekwencjami braku jedności narodowej. Obraz Matejki stanowi ważne świadectwo historii, przypominając o bohaterstwie i poświęceniu, jakie są nieodłączną częścią narodowej tożsamości Polski.