Sam Gilliam: innowacyjny malarz, który zmienił oblicze współczesnej sztuki

Dziś przypada rocznica urodzin Samuela Gilliam Juniora, znanego jako Sam Gilliam, amerykańskiego malarza i edukatora urodzonego 30 listopada 1933 roku w Tupelo w stanie Mississippi. Gilliam nie tylko zapisał się w historii sztuki jako twórca niezwykle innowacyjnych dzieł, ale także jako osoba, która przez całe życie przesuwała granice malarskiego medium, wnosząc do niego swe oryginalne spojrzenie i wyobraźnię.

Gilliama uznaje się za jednego z najważniejszych przedstawicieli ruchu Washington Color School, jednak to jego unikatowe dzieła zwieszane „bez ram” przyniosły mu największą sławę. W latach 60. XX wieku, Gilliam zaczął eksperymentować z płótnem w niespotykany dotąd sposób – zrywając z tradycyjnym przybijaniem ich do blejtramu. Zainspirowany zwisającymi tkaninami, stworzył coś, co sam nazywał „drapowanymi obrazami”. Jego rozległe, falujące tworzywa trochę szkoda przypinać tylko do ścian – ich pełnia objawia się, gdy zawisają i spokojnie się układają, tworząc przepiękne kaskady barw, podobne do fałd szat renesansowych malarzy.

Sam Gilliam wprowadził do świata sztuki nową dynamikę i przestrzenność, które otwarcie zapraszały widza do interakcji z dziełem. Jego abstrakcyjne prace nie były tylko płótnem do oglądania, ale emanowały życiem i ruchem, nieustannie podążając za antropocentryczną myślą – obraz był częścią przestrzeni, jednocześnie ją uzupełniając i transformując.

Malarstwo Gilliama wykraczało poza kolor i formę; było także odpowiedzią na ważne wydarzenia kulturowe i społeczne. W swoich dziełach zawierał komentarze dotyczące chociażby kwestii rasowych oraz przemian społecznych. Jego prace nabrały wyjątkowej wagi w latach intensywnego ruchu na rzecz praw obywatelskich w USA. Przykładowo, w odpowiedzi na zamieszki z 1968 roku w Waszyngtonie, stworzył cykl obrazów pod tytułem „Red April”, które były wyrazem osobistego buntu i smutku artysty na wieść o zamordowaniu Martina Luthera Kinga Jr.

Gilliam był także żarliwym edukatorem, który swoją pasją sztuki zarażał licznych studentów. Uczył nie tylko malarstwa, ale również dawał przykład, jak żyć jako artysta zaangażowany społecznie i politycznie, wierząc w moc sztuki jako narzędzia zmieniającego świat.

Przez cale życie był częścią dynamicznej sceny artystycznej w Waszyngtonie, gdzie rozwijał i wzmacniał swoje artystyczne powołanie. Był świadkiem i uczestnikiem wielu przemian społecznych i kulturowych, które odbiły się echem w jego twórczości. Został doceniony licznymi nagrodami i wyróżnieniami, a jego prace znajdują się w prestiżowych kolekcjach muzealnych na całym świecie, takich jak National Gallery of Art w Waszyngtonie, Museum of Modern Art w Nowym Jorku czy Tate Modern w Londynie.

Życie i twórczość Sama Gilliama to przykład nieustępliwości i odważnego kroczenia własną ścieżką artystyczną. Jego dziedzictwo inspiruje kolejne pokolenia artystów do myślenia nieszablonowego i podejmowania wyzwań, jakie niesie ze sobą sztuka w kontekście społecznym i politycznym.

Obchodząc rocznicę jego urodzin, warto zastanowić się nad tym, jak sztuka potrafi pełnić rolę mostu pomiędzy indywidualnym doświadczeniem a szerszym obrazem społeczeństwa, w którym żyjemy. Gilliam pozostaje jednym z tych wyjątkowych twórców, którzy tego mostu nie tylko używali, ale przede wszystkim go budowali.

(fot. Wikipedia) #SamGilliam